DNYS blog – Sadhana: jouw persoonlijke weg naar liefde en bewustzijn

We kennen het allemaal: behoefte aan een adempauze op dagen die volstromen; momenten in het leven waarop je antwoorden zoekt; of het verlangen naar iets dat dieper gaat dan de waan van de dag. 

Dan helpt het om een klein ritueel te hebben, een persoonlijke practice die je terugbrengt naar je hart. In de yogafilosofie is daar een woord voor: sadhana.

Voor de een is dat stilte, voor de ander beweging of iets met liefde doen voor iemand anders. Hoe sadhana eruitziet, verschilt voor iedereen.

Wat betekent sadhana?

Sadhana komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk “middel om iets te bereiken”. Het verwijst naar spirituele oefeningen die je helpen om je bewustzijn te verruimen, je hart te openen en dichter bij je diepste Zelf te komen; of je dat nu verlichting, eenheid of liefde noemt. 

Dat klinkt misschien abstract, maar in feite is sadhana iets heel concreets: jouw dagelijkse practice. Dat kan yoga zijn, meditatie, ademwerk, mantra’s zingen, een stiltemoment in de ochtend of schrijven in een journal om je gedachten op een rijtje te zetten.

Dat hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn. Soms is het een korte adempauze in de ochtend, een intentie zetten voor de dag, een mantra herhalen of yoga beoefenen voordat je aan de dag begint.

Het is een anker. Een klein ritueel dat je telkens opnieuw uitnodigt om aanwezig te zijn.

Vele wegen, één pad

De vedische wijzen (de mystieke leraren uit het oude India) waren de eersten die de weg naar liefde in kaart brachten. Ze noemden die weg sadhana. Sadhana kent vele vormen, die allemaal naar dezelfde kern leiden: liefde en bewustzijn.

• Bhakti sadhana: de weg van devotie. Zingen, chanten of een kaarsje branden kan je hart openen. 
• Jnana sadhana: de weg van kennis en zelfonderzoek. Dit kan studie zijn van een inspirerend boek, reflectie in je dagboek of het stellen van de vraag in meditatie: “Wie ben ik werkelijk?”  
• Karma sadhana: de weg van handelend optreden. Ook daden van dienstbaarheid, zoals zorgen voor een ander zonder iets terug te verwachten, worden gezien als een spirituele beoefening.
• Raja yoga: de weg van meditatie en innerlijke discipline. Hier horen de bekende vormen bij: asana, pranayama, meditatie, concentratie.

Al deze vormen hebben één ding gemeen: ze helpen je telkens opnieuw thuiskomen bij jezelf. 

Een persoonlijke weg

Er is dus niet één juiste vorm van sadhana. Waar de één houdt van mantra’s zingen, vindt een ander juist rust in stilte. Sommigen voelen zich gedragen door ritueel, terwijl anderen liever hun inzichten opschrijven in een dagboek. Voor de een is ademwerk een weg naar binnen, voor de ander een dynamische vinyasales. Elk van deze vormen kan jouw ingang naar binnen zijn.

Ga voor jezelf eens na: als je leest over de verschillende vormen van sadhana. Is er dan al een vorm die er meer voor je uitspringt dan de andere vormen? 

Hoe creëer je je eigen sadhana?

Een eigen sadhana hoeft niet ingewikkeld te zijn of veel tijd in beslag te nemen. Juist de eenvoud maakt je sadhana krachtig en duurzaam. 

Een paar tips om je eigen weg te vinden:

• Kies een vast moment: bijvoorbeeld de ochtend, voor je aan de dag begint.
• Begin klein: liever 10 minuten per dag, dan één keer per week een uur.
• Kies iets dat bij je past: vraag jezelf eens af ‘Waar gaat mijn hart van open?’ of ‘Wanneer voel ik de meeste rust of me het meeste mezelf?’ Met andere woorden: wat helpt jou om je dichter bij jezelf te brengen? Dat antwoord kan heel persoonlijk zijn. Bijvoorbeeld een dagelijkse korte wandeling zonder afleiding of juist helemaal opgaan in mooie muziek. 
• Zet een intentie: herinner jezelf aan het doel van je practice, zodat je je sadhana met intentie beoefent. Wat wil je graag uitnodigen of laten groeien?
• Zoek begeleiding: voor bepaalde technieken geldt dat je ze eerst het beste onder begeleiding kunt leren. Denk aan ademwerk of yoga bijvoorbeeld. 
• Wees consistent: voor alles geldt ‘wat je aandacht geeft groeit’. Hoe vaker je terugkeert naar je sadhana, hoe meer je het effect ervan zal voelen.

Natuurlijk kun je je ook laten inspireren door de vedische wijzen die als eersten de weg in kaart hebben gebracht. Een eenvoudige ochtendsadhana kan er bijvoorbeeld zo uitzien: vijf minuten rustig ademen, een korte yogaserie om het lichaam wakker te maken, een paar minuten meditatie en afsluiten met een intentie voor je dag.

Het leven als sadhana

Sadhana hoeft niet te eindigen zodra je van je mat afstapt. 

Zoals Deepak Chopra schrijft:

“In India wordt de spirituele weg sadhana genoemd, en hoewel een kleine minderheid van de bevolking het normale leven opgeeft om als zoeker naar verlichting de wereld in te trekken, beschouwt iedereen, van de oude beschaving van het vedische India tot onze tijd toe, het leven als een sadhana, een weg naar het Zelf.”

Wanneer we ons leven zien als een sadhana, wordt zelfs de afwas, een gesprek met een geliefde of het wandelen door de stad onderdeel van ons pad. Elk moment kan een oefening in aanwezigheid, liefde en bewustzijn zijn.

Tot slot

Sadhana is geen doel op zich, maar een weg die ons steeds opnieuw naar binnen wijst. Het is de plek waar stilte, liefde en bewustzijn samenkomen; of je nu je dag begint met yoga, meditatie, ademwerk of een eenvoudig moment van dankbaarheid.

Wat helpt jou vandaag om dichter bij jezelf te komen?